Er was eens een meesterschilder. Zijn naam? Rembrandt van Rijn. Maar als je denkt dat zijn meesterschap drie eeuwen geleden uit de lucht kwam vallen, dan zit je er totaal naast. Natuurlijk, Rembrandt had talent, maar hij had ook maar liefst twee meesters voordat hij zelf uitgroeide tot een meester. (Saillant detail: Rembrandt portretteerde zichzelf ooit als apostel Paulus.)
Ergo, als iemand met Rembrandts talent twee meesters had, dan borrelt de vraag op: ‘Wat is de waarde van een meester?’ Wel, nog niet zo lang geleden ging iedereen die een vak wilde leren in de leer bij een meester. Dat was en is nog steeds de enige manier om een vak en zijn fijne kneepjes in de vingers te krijgen. Nog iets verder terug in de tijd was er bijvoorbeeld de sjamanistische traditie waarbij de sjamaan zijn leerling herkende - en omgekeerd - wat het begin was van wat wij nu een lange reis zouden noemen; de reis naar naar meesterschap.
Het idee van het hebben van een meester is dus niet zo vreemd, en zeker niet zo oud, dat zo’n relatie broodnodig is om zelf meesterschap te bereiken. Maar in het westen is deze traditie nagenoeg verloten gegaan. Scholen trainen hun studenten zonder de essentie en de waarde van het hebben van een meester te incorporeren.
Die ontwikkeling heeft geleid tot vreemde blikken in onze samenleving als je vertelt dat je een spiritueel pad volgt en een leraar hebt die (een staat van) meesterschap heeft bereikt. Terwijl wij toch een perfect rolmodel hebben in Jezus. Tweeduizend jaar geleden was Jezus ook zo’n leraar. Hij was en is tot op de dag van vandaag iemand waarvan je op elk moment kunt besluiten: dat is mijn meester; hem wil ik volgen.
Hoe ik het zie is dat Jezus’ zijn ultieme initiatie aan het kruis plaatsvond. Hangend aan het kruis zei hij tegen zijn Vader: ‘In Uw handen beveel ik mijn geest.’ Ik spreek van ultiem, omdat dat moment een moment van volledige overgave was.
Luister, leer en volg waren de drie stappen die Jezus nam op zijn pad naar meesterschap. Luisteren naar de Heilige Geest, daarna het leren van de les en tot slot deze les in de praktijk brengen.
Door Jezus hoeven wij niet langer de kruisgang te maken. Dat is ook zijn meesterschap. Want toen Jezus zichzelf gaf voor de verlossing van zijn broeder, deed hij dat voor de Zoonschap. Jezus werd vergeving en verdreef alle duisternis zijnde het Licht van de wereld.
Maar voor Hollywood is dat niet dramatisch genoeg. Dus, iemand als Mel Gibson’s maakte een film The Passion of the Christ waarin Jezus een typisch Amerikaanse held is die, terwijl hij de pijn verbijt en vecht met de duivel, bijna knock-out gaat, maar ten slotte toch als overwinnaar uit de strijd komt. Maar wat hij werkelijk demonstreert is dat er geen dood is door zijn opstanding en verrijzenis.
Opvallend in Jezus’ kruisgang is het geloof van twee vrouwen. Zijn opstanding deelt Jezus als eerste met beide Maria’s. Markant, vanwege de patriarchale staat van de wereld. Maar Jezus maakte dat alles niets uit. Ik denk dat hij deze vrouwen uitkoos vanwege hun hartvolle devotie aan hem. Aan Jezus de meester.
Nog een keer terug naar het kruis. Ook hangend aanhet kruis toont Jezus zijn meesterschap, zijn laatste lessen in zachtmoedigheid. Hij dacht nog aan het welzijn van zijn moeder na zijn dood. Hij vroeg om vergeving voor zijn beulen. Hij troostte de crimineel naast hem aan het kruis.
Meesterschap getuigt van de overwinning van de zachte krachten. Lucebert dichtte niet voor niets: Alles van waarde is weerloos.
Frans Vermeulen
